Theo quốc lộ 37, về gần đến đầu xã Lê Lợi đã vẳng nghe tiếng “leng keng”, tiếng gò, tiếng gõ, tiếng mài, tiếng chạm khắc của những người thợ thủ công tài hoa của mảnh đất làng nghề Lê Lợi. Chúng tôi tìm đến Hợp tác xã chạm bạc Phú Lợi. Hiện ra trước mắt chúng tôi là một cơ ngơi rộng rãi với 1.900m2. Đón tiếp chúng tôi trong sự hồ hởi, giản dị, ông Phạm Văn Ngừng – Nghệ nhân ưu tú dẫn chúng tôi đi thăm một vòng quanh hợp tác xã, chứng kiến sự tỉ mỉ, tài hoa của người nghệ sĩ làng nghề trên từng tác phẩm, tôi cảm giác thật tâm đắc, ngưỡng mộ. Chỉ từ những mảnh bạc, mảnh đồng, mẩu sừng qua đôi tay tài hoa của những người thợ lành nghề đã chuyển thành những vòng tay, vòng cổ trang trí, những bức tranh, hoành phi, câu đối, những nhóm sản phẩm đồ thờ uy nghiêm, trang nhã nhưng rất gần gũi với đời sống người dân Việt Nam.
Thợ thủ công đang chế tác các sản phẩm
Qua trao đổi với ông Phạm Văn Ngừng – Giám đốc Hợp tác xã, chúng tôi được biết đến lịch sử hình thành: Hợp tác xã chạm bạc Phú Lợi được thành lập từ năm 1958 với tên là Hợp tác xã thủ công mĩ nghệ Phú Lợi. Đây là hợp tác xã tiểu thủ công chuyên nghiệp với 500 lao động sản xuất các mặt hàng bạc, đồng mạ bạc, thêu màu, thảm đay theo kế hoạch nhà nước. Trải qua những năm tháng khó khăn cùng đất nước nhưng Hợp tác xã vẫn duy trì được hoạt động và đến khi xóa bỏ bao cấp và chuyển sang cơ chế thị trường, hợp tác xã vẫn giữ vững ổn định, duy trì nề nếp. Năm 2003 Hợp tác xã được đổi tên thành Hợp tác xã chạm bạc Phú Lợi với ngành nghề sản xuất kinh doanh chính là sản xuất hàng thủ công mĩ nghệ với các sản phẩm từ đồng, bạc, đồng mạ bạc, hàng sừng kết hợp bạc xuất bán trong nước và xuất khẩu.
Đến nay, hợp tác xã chuyển đổi theo luật, có sự góp vốn của các thành viên, một số lao động giỏi có vốn về sản xuất tại nhà , nghề thêu ren thảm không có việc , còn lại 40 lao động tự nguyện đóng góp cổ phần tiếp tục củng cố cơ sở vật chất nhà xưởng, công cụ với tên gọi: Hợp tác xã chạm bạc Phú Lợi.
Sản phẩm tiêu biểu của Hợp tác xã Chạm bạc Phú Lợi
Trải qua hơn 60 năm xây dựng và phát triển, hiện tại hợp tác xã đã có trụ sở với diện tích 1.900m2, trong đó nhà xưởng 600m2 dùng để mạ bạc, nhà trưng bày giới thiệu sản phẩm 90m2.
Nhờ sự sáng tạo, năng động cùng sự tỉ mỉ, tâm huyết của những người thợ lành nghề mà các sản phẩm của Hợp tác xã rất được các thị trường khó tính như Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật Bản, Cam-pu-chia,… ưa chuộng, cạnh tranh gay gắt với những sản phẩm công nghiệp sản xuất hàng loạt. Trong cơ chế thị trường, hợp tác xã cũng gặp không ít khó khăn nhưng hàng năm hợp tác xã sản xuất ra từ 10 ngàn sản phẩm trở lên, doanh thu hàng năm đạt 1,5tỷ, nộp ngân sách nhà nước từ 60 đến 100 triệu đồng/năm, công lương lao động bình quân 3,5 triệu, phân phối lãi vốn khẩu phần hàng năm từ 10- 15%.
Với tâm huyết duy trì và phát triển làng nghề, nhờ sự nỗ lực của cán bộ, người lao động hợp tác xã, năm 2004, hợp tác xã được Cục sở hữu trí tuệ cấp thương hiệu làng nghề. Và cũng trong năm 2004, Hợp tác xã được Bộ Khoa học – Công nghệ môi trường đầu tư xưởng mạ bạc công nghệ cao đảm bảo giảm thiểu ô nhiễm môi trường, xưởng có diện tích mặt bằng là 2000m2 ở xa khu dân cư, có quy trình công nghệ, qua quá trình sản xuất hàng năm được bộ khoa học, sở khao học kiểm tra và đánh giá tốt không gây ảnh hưởng môi trường xung quanh.
Sản phẩm chạm bạc
Là Hợp tác xã chuyên sản xuất hàng tiểu thủ công nghiệp nhưng Hợp tác xã vẫn rất chú trọng công tác Đảng. Hợp tác xã có chi bộ riêng với 8 đảng viên. Hàng năm đều được Đảng bộ xã Lê Lợi công nhận “Chi bộ trong sạch vững mạnh”.
Năm 1988 Hợp tác xã vinh dự được Chính phủ tặng Bằng khen có nhiều thành tích trong sản xuất; năm 2010 được Bộ Công thương tặng Bằng khen; năm 2011 được Cục thuế tỉnh Thái Bình tặng giấy khen; năm 2008 đạt danh hiệu “Đơn vị kinh tế tiêu biểu làng nghề Việt Nam”, cúp thương hiệu sản phẩm chạm bạc.
Có được những thành tích trên là nhờ sự nỗ lực không biết mệt mỏi của Ban quản trị Hợp tác xã, sự năng động, sáng tạo của những người thợ, nghệ nhân trong Hợp tác xã.
Thanh Huyền